Beşik Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali Projesi

Noktasal Proje Mühendislik, Beşik Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali (HES) Proje Yapım İşi kapsamında, detaylı mühendislik tasarımları, fizibilite çalışmaları ve 3D BIM modellemelerini başarıyla tamamlamıştır. Proje, Doğu Anadolu Bölgesi’nin enerji potansiyelini değerlendirmek amacıyla Van ili, Bahçesaray ilçesinde, Bahçesaray Deresi üzerinde hayata geçirilmiştir. Bu tanıtım metni, Noktasal Proje Mühendislik’in uzmanlığını ve projenin teknik detaylarını vurgulamak amacıyla hazırlanmıştır.

Proje Genel Bakış

Beşik Regülatörü ve HES Projesi, Bahçesaray Deresi’nin hidroelektrik potansiyelini kullanarak sürdürülebilir enerji üretimi sağlamayı hedefleyen bir girişimdir. Proje, 23.73 MW kurulu güç kapasitesiyle yıllık ortalama 77.036 GWh enerji üretimi gerçekleştirecek şekilde tasarlanmıştır. Bu enerji, 16.091 GWh förm enerji ve 60.945 GWh sekonder enerji olarak dağılmaktadır. Noktasal Proje Mühendislik, projenin tüm aşamalarında modern mühendislik teknikleri ve yenilikçi yaklaşımlar kullanarak, tesislerin teknik ve ekonomik optimizasyonunu sağlamıştır.

Proje kapsamında aşağıdaki temel bileşenler tasarlanmış ve modellenmiştir:

• Beşik Regülatörü: Bahçesaray Deresi üzerinde, 1750.00 m talveg kotunda beton ağırlık tipinde inşa edilmiştir.
• İletim Sistemi: 2848 m uzunluğunda iletim kanalı ve tüneli ile suyun HES’e aktarılması sağlanmıştır.
• Yükleme Havuzu ve Cebri Boru: Enerji üretimine uygun debi ve basınç koşulları oluşturulmuştur.
• Beşik HES: 1635.00 m kuyruksuyu kotunda, üç üniteli santral binası ile enerji üretimi gerçekleştirilmiştir.
• 3D BIM Modelleme: Proje bileşenleri, Revit ve Civil 3D yazılımlarıyla 3D ortamda modellenerek, saha uygulamalarında koordinasyon ve çakışma önleme sağlanmıştır.

Teknik Detaylar ve Mühendislik Yaklaşımı

1. Beşik Regülatörü Tasarımı

Beşik Regülatörü, Bahçesaray Deresi üzerinde, jeolojik ve topoğrafik açıdan en uygun konumda, 1750.00 m talveg kotunda beton ağırlık tipinde projelendirilmiştir. Regülatör, 100 yıllık taşkın debisi olan 107.40 m³/s’yi hava paylı, 500 yıllık taşkın debisi olan 141.40 m³/s’yi ise hava paysız geçecek şekilde tasarlanmıştır. Ana özellikler:

• Dolusavak: 25.00 m uzunluğunda, 1755.00 m kret kotunda tasarlanmış, taşkın anında rezervuar su seviyesi 1756.60 m’ye ulaşmaktadır.
• Enerji Kırıcı Havuz: Dolusavak eteğinde, 13.00 m uzunluĞunda Tip 2 enerji kırıcı havuz inşa edilmiştir.
• Çakıl Geçidi: Sedimentin mansaba aktarılması için, 2.50 m genişliğinde ve 1.90 m yüksekliğinde tek kapaklı çakıl geçidi projelendirilmiştir.
• Balık Geçidi: Çevresel sürdürülebilirlik için, 0.90 m³/s can suyu balık geçidinden bırakılacak şekilde tasarlanmıştır.

2. Su Alma Yapısı ve Çökeltim Havuzu

Su alma yapısı, regülatör rezervuarından suyun iletim hattına aktarılmasını sağlamak üzere 1751.70 m eşik kotunda projelendirilmiştir. Tasarımda, rüsubatın iletim hattına geçişini önlemek için kapak ızgaraları kullanılmıştır. Çökeltim havuzu, 50.00 m uzunluğunda, iki gözlü olarak tasarlanmış ve 0.03 mm çapındaki tanelerin çökelmesi için hidrolik hesaplarla boyutlandırılmıştır. Havuz, bakım ve onarım işlemleri için silt kapakları ile donatılmıştır.

3. İletim Sistemi

İletim sistemi, regülatörden alınan suların yükleme havuzuna ve oradan HES’e aktarılmasını sağlamak için 2848 m uzunluğunda tasarlanmıştır:

• İletim Kanalı: 1470 m uzunluğunda, kutu kesitli, 4.20 m taban genişliğinde ve 3.60 m su yüksekliğinde, 0.0004 eğimle projelendirilmiştir.
• İletim Tüneli: 1378 m uzunluğunda, 3.60 m çapında modifiye atnalı tipinde, %89 dolulukla çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Tünel eğimi 0.001 olarak belirlenmiştir.

4. Yükleme Havuzu ve Cebri Boru

Yükleme havuzu, 50.00 m uzunluğunda ve 25.00 m genişliğinde, 3016 m³ aktif hacme sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Normal su seviyesi 1752.93 m, maksimum su seviyesi 1753.93 m’dir. Cebri boru, 2.60 m çapında ve 236.68 m uzunluğunda olup, santrale üç ünite için branşmanla dağıtılmaktadır (2×1.70 m ve 1×0.90 m çaplı borular).

5. Beşik HES ve Santral Binası

Beşik HES, 1635.00 m kuyruksuyu kotunda, Bahçesaray Deresi’nin sağ sahilinde konumlandırılmıştır. Santral, üç üniteli (2×10.55 MW + 1×2.63 MW) ve toplam 23.73 MW kurulu güce sahiptir. Türbinler, yatay milli Francis tipinde, 0.92 verimle çalışmaktadır. Santral binası, 70.00 m uzunluğunda ve 23.00 m genişliğinde tasarlanmıştır. Generatörler, 3 fazlı senkronize, 0.975 verimle çalışacak şekilde seçilmiştir.

6. Kurulu Güç Optimizasyonu

Proje debisi, Debi-Frekans-İhtimal Tablosu ve Debi-Süreklilik Eğrisi analizleriyle 22.50 m³/s olarak belirlenmiştir. Bu debi, %6.21 gerçekleşme oranıyla seçilmiş, 117.30 m brüt düşü ile 23.73 MW kurulu güç optimize edilmiştir. Maliyet hesaplarında, santral binası ve elektromekanik donanım için istatistiksel veriler kullanılmıştır:

• Santral Binası Maliyeti: 200 × (Kurulu Güç, MW)^0.301 ABD Doları/kW.
• Elektromekanik Donanım Maliyeti: 491.3 × (Kurulu Güç, MW)^0.1 ABD Doları/kW.

7. 3D BIM Modelleme

Noktasal Proje Mühendislik, projenin tüm bileşenlerini BIM teknolojisiyle 3D ortamda modellemiştir. Regülatör, iletim sistemi, yükleme havuzu ve santral binası detaylı bir şekilde modellenmiş, saha uygulamalarında çakışmalar önlenmiş ve proje paydaşları arasında veri paylaşımı optimize edilmiştir.

Noktasal Proje Mühendislik’in Katkıları

Noktasal Proje Mühendislik, Beşik Regülatörü ve HES Projesi’nde aşağıdaki alanlarda uzmanlık sağlamıştır:

• Fizibilite ve Hidrolojik Analizler: 1965-2010 periyoduna ait hidrolojik verilerle, tesislerin optimum yer seçimi ve debi analizleri yapılmıştır.
• Detay Tasarımlar: Regülatör, iletim sistemi ve santral bileşenlerinin mühendislik hesapları ve detay çizimleri hazırlanmıştır.
• BIM Entegrasyonu: Projenin dijital ikizi oluşturularak, inşaat öncesi ve sonrası süreçlerde verimlilik artırılmıştır.
• Çevresel Sürdürülebilirlik: Balık geçidi ve can suyu tahsisiyle, çevresel etkiler en aza indirilmiştir.

Sonuç

Beşik Regülatörü ve HES Projesi, Noktasal Proje Mühendislik’in mühendislik alanındaki uzmanlığını ve yenilikçi yaklaşımlarını sergileyen bir başarı hikayesidir. Proje, teknik mükemmeliyet, ekonomik fizibilite ve çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda tamamlanmıştır. Noktasal Proje Mühendislik, bu projeyle Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine katkıda bulunmaktan gurur duymaktadır.